Kritiek blijft lastig

kritik-1956-57

Jóhannes S. Kjarval. Krítík.

Het schilderij Krítík ( kritiek ) is geschilderd in de 2e helft van de vijftiger jaren van de vorige eeuw door de IJslandse schilder Johannes S. Kjarval.

Het komt op mij nogal beklemmend over. De man die  in zijn naaktheid centraal staat, lijkt een onmogelijk groot blok op te moeten tillen. Hij wordt hierbij “aangemoedigd” door iemand met een zweep. Is dat de kritiek die hij krijgt? Het woord kritiek is binnen veel organisaties vervangen door feedback. De argumentatie erachter is dat feedback veel meer een spiegel is; je geeft terug wat je opmerkt. Volgens de regels van het feedback geven hou je hierbij er rekening mee dat wat je zegt, helpend is voor de ander.

Het klinkt goed, maar ik merk bij mijzelf dat ik er toch moeite mee blijf houden. Ik durf te verklappen dat ik niet de enige ben! Ik heb geleerd dat ik een scheiding moet aanbrengen tussen wie ik ben en wat ik doe. En toch, als ik oprecht wil zijn, blijft het een ingewikkeld proces. Als ik me identificeer met de centrale figuur in het schilderij, kan ik de pijn en moeite voelen. De pijn zit er dan vooral in dat ik iets in mijzelf moet/wil veranderen, terwijl ik me afvraag of ik dat wel kan en wil. Ook wil ik het graag goed doen en elke vorm van feedback lijkt te bewijzen dat het me bij de handen afbreekt!

Het wordt anders als ik het boek van Svend Brinkmann, Standvastig, lees. Wat ik er als essentie uithaal, komt in het kort hierop neer: Als je altijd maar positief tegen elke situatie aan “moet” kijken, hobbel je voorbij aan de pijn, het verdriet, wat er ook is. Als daar voldoende aandacht aan besteed is, kun je verder kijken en ben je milder voor jezelf. Hij ageert in zijn boek ook tegen organisaties vol positivisme. Het lijkt wel of er geen problemen, tegenslagen of narigheid mogen zijn. Uitdagingen, veranderingen zijn goed!, bespreekpunten enz. Alsof alles maakbaar is.

Bill O’Hanlon reikt het “Walking on two legs” aan, in relatie met de ander, maar waarom zou dat bij jezelf niet kunnen? In eerste instantie stil staan bij waar het schuurt, wat pijnlijk, rauw is, om later te besluiten er iets mee te gaan doen.

Samengevat: Alles is niet maakbaar, ik val geheid en accepteer dat. Dan ga ik kijken of ik er iets mee kan en wil.

 

Bronnen:

Stå fast, Svend Brinkmann, A.W. Bruna Uitgevers, 19 juli 2016

. O’Hanlon, B. (2003) A guid to inclusive therapy. 26 Methods of respectful resistance-dissolving therapy, New York; Norton. Handboek, Oplossingsgericht werken met licht verstandelijk beperkte cliënten. J. Roeden & F. Bannink, Amsterdam 2007.

Jóhannes S. Kjarval. Krítík. jaar: 1946-7; hoogte: 213 cm; breedte: 402 cm, Reykjavík Art Museum

1 Comment

  1. Klaas Petter on 4 oktober 2016 at 09:04

    Hoi Klaas, wat heb je het weer prachtig verwoord. Tineke Sleeking https://nl.linkedin.com/in/tinekesleeking